Pytanie o to kim byli Grecy jest bardzo ważne jeśli chodzi o cały problem pochodzenia Indoeuropejczyków, a więc także rozwiązanie zagadki rozprzestrzenienia się języków indoeuropejskich w Europie. Poznanie odpowiedzi na to pytanie będzie kluczem, który odsłoni tajemnicę i ostatecznie wskaże, która teoria rozejścia się języków była słuszna: teoria migracyjna bądź teoria fali i rozwoju rolnictwa.

Przez ostatnie dziesięciolecia, a także dzisiaj, wychodzi się z założenia, że indoeuropejscy Achajowie (przodkowie Greków) przybyli na tereny dzisiejszej Grecji od północy, gdzieś z terenów stepowych dzisiejszej Rosji - domniemanej ojczyzny Indoeuropejczyków. O przybyciu achajskich plemion miały świadczyć zmiany cywilizacyjne, które dokonały się ok. XIII w. p.n.e., nastąpił upadek cywilizacji zwanej mykeńską i nastąpiły "wieki ciemne". Rozkwit cywilizacji mykeńskiej na kontynencie i wyspach Morza Egejskiego oraz minojskiej na Krecie przypisywano zwykle pierwotnym mieszkańcom,, nieindoeuropejczykom.

Na przełomie XIX i XX w. prowadzono wiele prac wykopaliskowych w Grecji. Na Krecie w miejscu antycznego Knossos byrytyjski archeolog Evans odnalazł archiwum tabliczek zapisanych różnymi systemami pisma: hieroglificznym, linearnym A oraz linearnym B. Ślady przeszłości odnajdowane przez archeologów świadczyły, że tutejsza społeczność znajdowała się na zaawansowanym cywilizacyjnie poziomie. Cywilizację tę nazwano minojską. Także w Grecji kontynentalnej natrafiano na archiwa tabliczek pisanych pismem linearnym B. Cywilizację Grecji kontynentalnej nazwano mykeńską. Po analizie znalezionych tabliczek stwierdzono, że pismo hieroglificzne używane było od ok. 2000 do ok. 1600 r. p.n.e., pismo linearne A między 1600 a 1450 r. p.n.e., a pismo linearne B po 1450 r. p.n.e. do ok. XIII-XII w. p.n.e. W 1952 r. Michael Ventris odszyfrował pismo linearne B dowodząc, że przedstawia ono wczesną formę greki. Wiadomość ta byłą szokiem, gdyż stosownie do ówczesnych teorii Achajowie niosący język grecki przybyć po upadku cywilizacji, która posługiwała się pismem linearnym B. Wielką zagadkę stanowi pismo linearne A, którego do dzisiaj nie udało się odczytać jako formy języka greckiego.

Dzisiejsza tożsamość Greków kształtowana jest przez pryzmat osiągnięć cywilizacyjnych w starożytności, a także czasów Cesarstwa Bizantyjskiego. Rzeczywistość nie jest jednak tak łaskawa, aby łatwo powiedzieć, że dzisiejsi Grecy to w prostej linii potomkowie starożytnych twórców wspaniałej cywilizacji. Intensywne osadnictwo słowiańskie w IV i VII w. na obszarach dzisiejszej Grecji spowodowało, że w tamtym okresie języka greckiego używano w miastach, na prowincji zaś głównie słowiańskiego. Wysoki poziom cywilizacji greckiej pozwolił utrzymać się językowi greckiemu, który stopniowo zaczął być używany przez przybyszów. Wielu uczonych jest dziś zgodnych - chociaż Grecy nigdy nie zgodzą się z tym - że dzisiejszy naród grecki to w zdecydowanej większości zhellenizowani Słowianie.

Do helleńskiej grupy języków indoeuropejskich należy dziś język grecki, a w przeszłości jego wcześniejsze formy.

Zmiany w języku greckim zachodzą w zadziwiająco wolnym tempie. Różnice w języku greckim z epoki klasycznej nie są wielkie w porównaniu ze współczesnym greckim. Ponoć nawet mykeński grecki mógłby być w pewnym stopniu zrozumiały dla współczesnego Greka.

Zgodnie z teorią o falowym rozejściu się języków, wcześni rolnicy przenieśli sztukę rolniczą z Anatolii do Grecji ok. 6000-6500 r. p.n.e. Wraz z rolnictwem nowi osadnicy przynieśli także wczesną odmianę języka indoeuropejskiego, który miał stać się podstawą do wytworzenia się na tym obszarze języka greckiego. Kluczem na poparcie tej teorii byłoby zapewne odczytanie pisma linearnego A jako formy języka greckiego.

Język grecki poświadczony historycznie można podzielić na trzy etapy: mykeński, klasyczny i współczesny. Język mykeński grecki używany był w Grecji kontynentalnej  i na Krecie w okresie rozwoju cywilizacji mykeńskiej. Język klasyczny grecki używany był po upadku cywilizacji mykeńskiej i wiekach ciemnych, w okresie świetności antycznej cywilizacji greckiej. Mówiono nim w Grecji, na wyspach Morza Egejskiego, w Azji Mniejszej (u wybrzeży M. Egejskiego), greckich koloniach rozsianych dookoła Morza Śródziemnego i Egipcie. Był także językiem nauki w antycznym świecie. W czasach Cesarstwa Rzymskiego, w zachodnich prowincjach (płw. Iberyjski, Galia, Dalmacja, Afryka Północna) dominował język łaciński wypierając języki poprzednio używane na tych terenach. W części wschodniej Cesarstwa dominował grecki dając świadectwo rozwoju cywilizacji greckiej. Wraz z Upadkiem Cesarstwa Zachodniorzymskiego greka klasyczna była w użyciu w Konstantynopolu (stolicy Cesarstwa Wschodniorzymskiego (Bizantyjskiego). Kres nastąpił, gdy ostatecznie upadł Konstantynopol w 1453 r. W ostatnich dziesięcioleciach średniowiecza i czasach późniejszych język grecki znajdował się pod silnym wpływem  języka tureckiego, aż do czasu odrodzenia się państwowości greckiej w 1830 r.

Obecnie język grecki jest językiem urzędowym w Grecji rzecz jasna oraz na Cyprze. Do czasów wymiany ludności między Grecją a Turcją w 1922 r. greka używana była także  na wschodnim wybrzeżu Morza Egejskiego. Jeszcze do dziś kilkanaście tysięcy ludzi w południowych Włoszech używa dialektu języka greckiego zwanego "griko", jest to ostatni ślad po starożytnych śródziemnomorskich koloniach greckich.